In het Vlaamse regeerakkoord 2024-2029 zijn enkele belangrijke wijzigingen aangekondigd met betrekking tot de renovatieplicht. Deze verplichting speelt een cruciale rol in het energiebeleid van de regio en heeft als doel om de energie-efficiëntie van de Vlaamse woningvoorraad te verbeteren. De nieuwe aanpassingen geven eigenaars echter iets meer ademruimte. Hieronder geven we een overzicht van wat er precies verandert.
Renovatieplicht beperkt tot EPC-label D
De renovatieplicht blijft bestaan, maar wordt beperkt tot het behalen van EPC-label D. Waar er eerder sprake was van verdere verstrenging vanaf 2028 (zoals het behalen van label C of zelfs beter), wordt dit nu geschrapt. Dit betekent dat eigenaars van energieverslindende woningen na renovatie aan label D voorlopig niet verder hoeven te renoveren.
Meer tijd voor renovatie: termijn verlengd naar 6 jaar
Een andere aanpassing is dat eigenaars voortaan 6 jaar de tijd krijgen om de nodige werken uit te voeren, in plaats van de huidige termijn van 5 jaar. Deze verlenging biedt meer flexibiliteit om renovaties te plannen en uit te voeren, zonder meteen onder druk te staan.
Daarnaast wordt de termijn om de nodige bewijsstukken aan te leveren bij Ingrijpende Energetische Renovaties (IER) eveneens verlengd naar 6 jaar.
Genuanceerd handhavingskader voor residentiële gebouwen
Voor residentiële gebouwen komt er een meer genuanceerd handhavingskader. Hoewel de details hiervan nog uitgewerkt moeten worden, kunnen we verwachten dat dit zal leiden tot een meer op maat gemaakte aanpak voor eigenaars die moeite hebben om aan de renovatieplicht te voldoen. Dit zou bijvoorbeeld inhouden dat de controle soepeler wordt of dat er meer ruimte komt voor uitzonderingen.
Huidige regeling: wie moet renoveren?
Op dit moment geldt de renovatieplicht voor nieuwe eigenaars van woningen met een EPC-label E of F. Wanneer een woning wordt verkocht of overgedragen via erfpacht of opstalrecht, is de nieuwe eigenaar verplicht om binnen 5 jaar na de aankoop of overdracht de woning energetisch te renoveren tot minimaal EPC-label D. Deze verplichting geldt voor zowel eengezinswoningen als appartementen, maar niet voor collectieve delen zoals daken of gemeenschappelijke verwarmingsinstallaties.
Als de woning binnen deze 5 jaar opnieuw wordt verkocht, erft de nieuwe eigenaar de resterende termijn en renovatieplicht van de vorige eigenaar. Dit systeem zorgt ervoor dat de energierenovatie van de woningvoorraad geleidelijk wordt opgevoerd, zonder eigenaars met te hoge kosten op te zadelen in één keer.
Wat brengt de toekomst?
Vanaf 1 januari 2030 wordt de energienorm verder aangescherpt voor huurwoningen. Eigenaars die hun woning willen verhuren, moeten ervoor zorgen dat hun woning voldoet aan een maximaal EPC-label. Dit maakt vanaf dat moment deel uit van de minimale kwaliteitsnormen voor woningen. Voor rijwoningen en appartementen geldt een strengere norm dan voor open en halfopen bebouwingen, omdat zij minder energieverlies hebben door hun compactere structuur.
Een woning die niet aan deze eisen voldoet, kan vanaf 2030 ongeschikt worden verklaard en mag dan niet meer verhuurd worden. Dit betekent dat eigenaars er goed aan doen om hun renovaties tijdig te plannen en uit te voeren om toekomstige problemen te voorkomen.
Conclusie
De aangekondigde versoepelingen in de renovatieplicht geven eigenaars van energieverslindende woningen meer tijd en ruimte om de nodige werken uit te voeren. Door de verplichting te beperken tot EPC-label D en de termijn te verlengen naar 6 jaar, wordt de druk op eigenaars verlicht. Tegelijkertijd blijven de langetermijndoelstellingen onverminderd van kracht, en zullen woningen tegen 2050 naar label A moeten evolueren.
Voor eigenaars die van plan zijn hun woning te verhuren, is het belangrijk om alvast vooruit te kijken naar de strengere eisen die vanaf 2030 van kracht worden. Tijdig renoveren blijft dus de boodschap, om voorbereid te zijn op de toekomstige regelgeving en mogelijke sancties te vermijden.
Belangrijk om te benadrukken is dat deze wijzigingen nog niet officieel in de wetgeving zijn opgenomen. De huidige regels blijven dus voorlopig nog van kracht.